(51) "Duma i uprzedzenie" Jane Austen

Hej, hej, Kochani!

Są książki, które wypada znać. Książki, które ukształtowały naszą kulturę, książki, bez których znajomości ciężko jest podróżować po meandrach współczesnej literatury. Jedną z takich książek, którą w ostatnim czasie miałam okazję po raz pierwszy przeczytać jest  „Duma i uprzedzenie” genialnej angielskiej pisarki Jane Austen. Lektury, która zainspirowała Helen Fielding do stworzenia jednego z najpoczytniejszych dzieł ostatnich lat „Dziennika Bridget Jones”.

„Jest prawdą powszechnie znaną, że samotnemu a bogatemu mężczyźnie brak do szczęścia tylko żony.” Kto z nas nie zna tego cytatu, który rozpoczyna najsłynniejsze dzieło Austen? Autorka w genialny sposób, już w pierwszym zdaniu, wprowadza nas w wykreowany przez siebie świat. Książka opowiada o perypetiach niezbyt bogatej rodziny Bennetów, której głównym celem jest wydanie pięciu córek za mąż. Niestety, jak to bywa, życie ubogiej panny nie jest proste, a znalezienie dobrej partii wymaga nie lada wysiłku.

Powieść skupia się na perypetiach dwóch par – Jane Bennet i niedawno przybyłego w okolice pana Bingleya oraz jej siostry Elżbiety i tajemniczego, aroganckiego przyjaciela Bingleya, pana Darcy’ego. To właśnie tę czwórkę spotyka najwięcej przeszkód i trudności, a na zakończenie ich wątków czytelnik czeka z największą niepewnością.

Zwykło się przyjmować, że książki Jane Austen to klasyka romansu. Jestem zmuszona nie zgodzić się z tą tezą. Jak dla mnie „Duma i uprzedzenie” dużo bardziej jest książką społeczno-obyczajową, niż klasycznym romansem. Autorka w zajmujący sposób przedstawiła obraz społeczeństwa, które znała najlepiej – angielskiej szlachty, często zubożałej, osób, dla których ważniejszym od tego, co reprezentuje się swoim sercem jest to, jak prezentuje się stan finansowy rodziny, a dobre wydanie córek za mąż staje się największą ambicją. Sam wątek małżeństwa jest bardzo ciekawie przedstawiony – bohaterki muszą zdecydować się, czy odrzucić własne szczęście i zdobyć pozycję, czy może jednak zaufać głosowi własnego serca? Ich decyzje często odbiegają od tego, czemu hołdują współczesne romanse.

Jeśli jednak chodzi o wątek miłosny, bo z pewnością jest on nieodłączną, najbardziej eksponowaną w dzisiejszej kulturze częścią książki, to również nie jest on oczywisty. Nie bez przyczyny pierwszy tytuł książki brzmiał „First Impressions”,czyli „Pierwsze wrażenia”. Zarówno ten, jak i obecny, doskonale obrazują treść utworu. Jane Austen pokazuje w swojej książce coś, czego nie spotkamy w zbyt wielu romansach – tu uczucie między bohaterami musi dopiero dojrzeć, oboje muszą pozbyć się swojej dumy i uprzedzeń, by odnaleźć szczęście. Autorka ukazuje w powieści że nie wolno poddawać się tylko pierwszemu wrażeniu, gdyż często bywa ono mylące. Myślę, że przesłanie to idealnie pasuje do dzisiejszych czasów, gdzie jedną z głównych zasad jest: „jak cię widzą, tak cię piszą”.

Co sprawia, że pomimo upływu ponad 200 lat od momentu powstania, książka Jane  Austen wciąż jest aktualna i bardzo popularna wśród czytelników? Myślę, że niezwykła tu zasługa niebywałego talentu Austen do obserwacji relacji międzyludzkich. W „Dumie i uprzedzeniu” otrzymujemy niezwykle dokładny przekrój angielskiej arystokracji. Możemy przyjrzeć się stosunkom w tej warstwie społecznej. Autorka posiadała niesamowity zmysł oddania tych relacji i odmalowania atmosfery angielskich dworków i hrabstw, dzięki czemu czytelnik w prosty sposób daje się wciągnąć w świat wykreowany na kartach powieści. Austen nie ucieka od tematów trudnych i kontrowersyjnych, ukazując nie tylko jasną stronę życia arystokracji.

Wielką zaletą tej książki są jej bohaterowie. Każdy z nich obdarzony jest zestawem unikalnych cech, które najlepiej ukazują się w sytuacji społecznej z końca XVIII wieku w Wielkiej Brytanii. Jednak patrząc na dzisiejszych ludzi można bez trudu odnaleźć w nich cechy Elżbiety, Jane czy podstępnego Wickhama. Postaci pojawiające się na kartach powieści bez trudu skradają serca czytelników (szczególnie pan Darcy). Są to ludzie z krwi i kości, a nie papierowe, schematyczne ideały. Może to właśnie tej kreacji bohaterów książka Austen zdobyła taką popularność.

Podsumowując, uważam „Dumę i uprzedzenie” za coś więcej, niż tylko zwykły romans. To ponadczasowa opowieść o ludziach, o poszukiwaniu szczęścia i o tym,  że nie wolno dawać wiary pozorom. Polecam ja szczególnie wszystkim fanom literatury psychologiczno - społeczno-obyczajowej. Jestem przekonana, że pisarstwo Austen przypadnie Wam do gustu!

Ocena: 7/10 (bardzo dobra)

Książka bierze udział w wyzwaniach:

(+2,7 cm)

(ma minimum 100 lat)

(klucznik nr 2  - z setki BBC i klucznik nr 3 - wiosenna okładka)